نشست شیوه روابط کلامی مطلوب در خانواده با محوریت حدیث شریف کسا در مدرسه علمیه عصمتیه بابل برگزار شد.
خانم پورمهدی کارشناس امور خانواده در این نشست با بیان اشارات و خطابات ویژه و زیبایی که در جریان حدیث کساء میان طرفین رخ داد، گفت: حدیث کساء الگویی برای سخن گفتن میان اعضای خانواده است.
وی اضافه کرد: زیبا سخن گفتن موجب خلاقیت در بیان وآشکاریا پنهان کردن تخیّل و رونق یا رکود زندگی می شود.
وی تصریح کرد: از آنجاییکه انسان محتاج عاطفه است ؛ رابطه کلامی نیکو موجب شکوفایی احساسات
آرامش، نشاط، شادابی خانواده و کمال معنوی می شود.
این کارشناس خانواده خاطر نشان کرد: روابط کلامی احسن میان زوجین موجب تداوم زندگی زناشویی شده و از ترفندهای زیبای زنانه تنوع الفاظ نیکو، رفتار خوب، بخشش و مدارا کردن می باشد.

نشست علمی با موضوع« راههای برون رفت از مرگ جاهلی در آخر الزمان» با حضور دکتر سلیلی در مدرسه علمیه خواهران سطح ( 3و2) شهرستان جویبار برگزار گردید.
دکتر سلیلی استاد حوزه و دانشگاه ضمن مقایسه مردم زمان بعثت با مردم آخرالزمان گفت: ” حضرت رسول ( صلی ا… علیه و ۀاه ) با مردمی مواجهه بودند که سنگ می پرستیدند اما هنگامی که امام زمان ( عج ا…) قیام کنند با مردمی مواجهه می شوند که با کتابخدا احتجاج می کنند “.
ایشان با اشاره به مدرن بودن جاهلیت در آخرالزمان تاکید کرد : ” در دوران آخر الزمان باید به دنبال راه نجات از مرگ جاهلیت باشیم “. وی ضمن تعریف مرگ جاهلی به عدم معرفت به امام زمان ( عج ا… ) بیان داشت : ” مهمترین راه نجات از مرگ جاهلی شناخت و معرفت واقعی به امام زمان ( عج ا…) است “. دکتر سلیلی ضمن تاکید بر وظیفه سنگین طلاب در زمینه شناساندن امام و رعایت حق ایشان گفت:” متاسفانه در عصر کنونی انجام احکام الهی تعطیل شده است و راه نجات آن حرکت و عمل است نه گفتار و شعار ” .
وی با اشاره به مجاهدت و فداکاریهای علماء و بزرگانی چون شهید مطهری افزود : ” اگر نبود رنج و مشتقتها و جانفشانیهای بزرگانی همچون شهید مطهری معلوم نبود چه بر سر قرآن می آوردند “.
ایشان با اشاره به اینکه فضای کنونی آماده شناخت امام زمان ( عج ا… ) است تاکید کرد : ” عالم به زمان خود باشیم و دین را فقط برای شخص خود نیاموزیم که اگر چنین بوداسلام در حجاز می ماند و به دست ما نمی رسید .
دکتر سلیلی با عامل دیگر رهایی از مرگ جاهلی اشاره کرد و گفت : ” باید فهم اجتماعی از دین داشته و به شبهات روز دینی آشنا باشیم .”
دکتر سلیلی با بیان اینکه فرق |آمدن امام زمان ( عج ا…) با دیگر معصومین ( علیهم السلام ) این است که دیگر اهل بیت ( علیهم السلام ) با لبیک ظاهری افرا قیام کردنددر حالیکه امام زمان ( عج ا…) منتظر لبیک باطنی است گفت : ” بر عالم دینی فرض است که بدعتها را بشناسد و واکنش نشان دهد “.
وی عامل دیگر برون رفت از مرگ جاهلی را پایبندی به امر به معروف و نهی از منکر دانست و افزود : ” سکوت در برابر گناهان و بدعتها و هر آنچه از موانع ظهور است نوعی خیانت است و عقاب در پی دارد “.

 شرح دعای روز دوم ماه مبارک رمضان:
“اللهمّ قَرّبْني فيهِ الى مَرْضاتِكَ وجَنّبْني فيهِ من سَخَطِكَ و نَقماتِكَ و وفّقْني فيهِ لقرآئةِ آياتِكَ برحْمَتِكَ يا أرْحَمَ الرّاحِمين “
چگونه بدانیم خدا از ما راضی است؟
اللهمّ قَرّبْني فيهِ الى مَرْضاتِكَ در دعای روز دوم ماه مبارك رمضان از خداوند می‌خواهیم؛ در ماه رمضان كاری كند كه به رضایت و خشنودی او نزدیك بشویم‌، در روایت وارد شده، اگر می‌خواهی بدانی خدا از تو راضی است، ببین كه تو از خدا راضی هستی یا نه ؟!
بعضی‌ها از خدا راضی نیستند و به درگاه الهی گله می‌كنند كه خدایا چرا همه دارا هستند و من چیزی ندارم، یا چرا همه سالمند و من مریضم؟ نباید این طور حالتی داشت، بلكه باید در هر حالتی كه هستی از خدا راضی باشی.
در صفحه 186 جلد سوم تفسیر ‘روض الجنان و روح الجنان’آمده: یكی از اولیا الهی 30 سال مریض بود، از ایشان سوال كردند آیا دوست نداری خوب شوی و از این مساله بیماری ناراحت نیستی؟ ایشان اصلا ابراز ناراحتی نكرده بود، چون رضایت خدا را ملاك قرار داده بود و نمی‌خواست خلاف خواست خدا بخواهد.
پس اگر می‌خواهی بدانی خدا از تو راضی است یا نه، به دلت مراجعه كن! ببین در زندگی از خدا راضی هستی؟ اگر راضی هستی؛ بدان كه خدا هم از تو راضی است و اگر در گوشه دلت از خدا ناراضی هستی. متوجه باش كه خدا هم از تو نا‌راضی است.
در روایات اسلامی آمده است كه خداوند از سه گروه تعجب می‌كند:
1ـ كسی كه نماز می‌خواند و می‌داند مقابل چه خدایی ایستاده است، ولی در نماز حضور قلب ندارد و حواسش به نماز نیست.
2ـ كسی كه عمری است روزی خدا را می‌خورد و غصه روزی فردا را دارد.
3ـ كسی كه می‌خندد در حالی كه نمی‌داند خدا از او راضی هست یا نه!
وجَنّبْني فيهِ من سَخَطِكَ و نَقماتِكَ: خدایا یك كاری كن كه از غضب تو اجتناب كنم؛ و كاری نكنم كه در ماه رمضان از من ناراضی باشی.
وفّقْني فيهِ لقرآئةِ آياتِكَ برحْمَتِكَ يا أرْحَمَ الرّاحِمين:یعنی؛ خدایا مرا موفق به خواندن قرآن كن.
در قدیم رسم بود كه در ماه مبارك رمضان چند ختم قرآن می‌كردند، ولی طلبه‌ها چون درس دارند، حداقل یك ختم قرآن به نیت امام زمان (‌عج) داشته باشند، یا به نیت پدر و مادر و امواتتان حداقل یك بار قرآن را ختم كنند.
كسی كه در ماه رمضان موفق به یك ختم قرآن نمی‌شود، دچار خسارت بزرگی می‌شود، ماه رمضان ماه قرآن است و باید قرآن خواند؛ اگر كسی می خواهد زنگار دلش پاك بشود، باید موقع سحر قرآن بخواند.
با توجه به روایت ‘همانا این دل‌ها زنگار می‌گیرد، همان‌طوری كه آهن زنگار می‌گیرد و همانا جلای دل‌ها، به‌خواندن قرآن است’ از رسول خدا (ص) كه در ‘ارشاد القلوب’ آمده است، بنابراین باید در سحرها قرآن خواند.
پیامبر (ص) می‌فرماید:’پنج چیز دل را صفا دهد و سختی قلب را برطرف می‌كند: همنشینی علما، دست به سر یتیم كشیدن، نیمه‌شب استغفار كردن، كم خوابیدن در شب و روزه‌داری.’
خدایا در روز دوم ماه رمضان ما را موفق كن كه آیات تو را بخوانیم. ای خدایی كه از همه رحم‌كننده‌ها رحمتت بیشتر است!

منبع:

شرح آیت الله مجتهدی تهرانی (ره)

بسم الله الرحمن الرحیم
اللهمَ اجْعلْ صِیامی فـیه صِیـام الصّائِمینَ خداوندا !   روزه‌ام را در این ماه روزه روزه داران قرار ده
و قیامی فیهِ قیامَ القائِمینَ   و شب زنده داری‌ام را شب زنده داری شب زنده داران
ونَبّهْنی فیهِ عن نَومَةِ الغافِلینَ   و بیدارم کن در آن از خواب بی خبران
و هَبْ لی جُرمی فیهِ یا الهَ العالَمینَ   و ببخش گناهم را در آن ای معبود جهانیان
واعْفُ عنّی یا عافیاً عنِ المجْرمینَ  . و از من درگذر ، ای در گذرنده از گنه‌کاران .
وقتی روزه می‌گیری باید گوش تو هم روزه باشد ( از گناهان مربوط به گوش مثل گوش دادن به غیبت و….)جداً پرهیز کنید، چشمت هم باید روزه باشد، پوستت هم باید روزه باشد؛ موی سرت هم باید روزه داشته باشد(1)
در حدیثی گران‌قدر از پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله) نیز داریم که فرمودند: “اذاغتاب الصائم افطر(2)"‌ یعنی “‌هرگاه روزه دار غیبت کند، روزه‌اش را خورده است"‌‌ و در حدیث دیگری می‌فرمایند: “‌منغتاب امرا مسلما بطل صومه و نقض و وضوه"‌‌(3) یعنی “‌هر که غیبت مسلمانی را نماید، روزه و وضویش باطل می‌گردد.
اقسام روزه
اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِیَامِی فِیهِ صِیَامَ الصَّائِمِینَ
خدایا روزه مرا روزه صائمین قرار بده ؛ صائمین چه کسانی هستند ؟
سه نوع روزه داریم ؛ 1- روزه عام 2- روزه خاص 3- روزه خاص الخاص
روزه عام: همان روزه‌ای است که عموم مردم می‌گیرند ؛ نمی‌خورند و نمی‌آشامند، ولی متأسفانه به نامحرم هم نگاه می‌کند ؛ گناه هم می‌کند ؛ حجابش را هم مراعات نمی‌کند . بنابراین روزه عام روزه‌ای هست که انسان تنها از اموری که روزه را باطل می‌کند، خودداری می‌نماید.
روزه خاص: روزه‌ای است که روزه‌دار علاوه بر اینکه از خوردن و آشامیدن خودداری می‌کند اعضاء و جوارحش هم روزه دارد ؛ چشمش را هم از معصیت می‌بندد ؛ سحر که روزه می‌گیرد نیت می‌کند که خدایا من همه اعضاء و جوارحم روزه است؛ گوشم غیبت نمی‌شنود، زبانم غیبت نمی‌کند، و … این روزه خاص است.
روزه خاص الخاص : این روزه، روزه‌ای هست که غیر از خدا هیچ چیز دیگری در دل روزه‌دار نباشد ؛
روزه فقط با گرسنگی و تشنگی کشیدن محقق نمی‌گردد و غیر از موارد ذکر شده در رساله عملیه که باعث ابطال روزه می‌گردد، عوامل دیگری چون غیبت نیز روزه فرد مسلمان را باطل می‌نماید و از این رو روزه واقعی روزه‌ای است که باید در آن تمام اعضا و جوارح انسان روزه دار باشد. به طوری که فرد روزه دار باید از تمام اعمال قبیح چون (غیبت، فحش و ناسزا، خشم و غضب، نگاه به نامحرم و…) دوری نماید.
روزه صحیح و کاملی که خدا برای کامل نمودن روزه‌دار مقرر فرموده، قطعاً شامل خودداری اعضای بدن از گناه می‌باشد، و روزه کامل‌تر این است که علاوه بر آن، قلب را از یاد غیر خدا باز داشته و از هر چه غیر اوست روزه بگیرد.(4)

ویژگی قائمین
وَ قِیَامِی فِیهِ قِیَامَ الْقَائِمِینَ
خدایا در ماه رمضان قیام مرا قیام قائمین قرار بده ؛ یعنی شب که نماز شب می‌خوانم، قیامم قیام قائمین باشد ، قائمین آن‌هایی هستند که در نماز از خوف خدا گریه و زاری می‌کنند
باید نماز ، نمازی باشد که از روی عشق باشد ؛ چرا که خروس هم نماز شب می‌خواند، ولی عشق ندارد.
“قیام ما را قیام قائمین قرار بده"؛ یعنی نماز مرا نماز عاشقانه قرار بده ؛ برای نماز شب از خواب باید بپریم نه اینکه ساعت کوک کنیم تا بیدار شویم.
بعد دیگری که از این قسمت از دعا برداشت می‌شود این است که ؛ در اینجا منظور از قیام شاید اقامه نماز و یا به عبارت دیگر هر نوع برخاستی که امر خیری در آن باشد، همانند (بیداری در سحرهای ماه رمضان برای سحری خوردن و یا دعا و مناجات نمودن، افطار نمودن روزه، کمک نمودن به مستمندان و…) که همه این‌ها نوعی قیام می‌باشد ، فقط مهم این است که هدف و قصد و نیت، رضای خداوند باشد یعنی اراده هر کاری را نمودیم فقط رضای خدا را در نظر بگیریم .
وَ نَبِّهْنِی فِیهِ عَنْ نَوْمَةِ الْغَافِلِینَ
و در این روز اول ماه رمضان مرا از خواب غفلت بیدار بکن ؛ این هم دعای خوبی است، گناه نکنیم هر لحظه ممکن است مرگ از راه برسد مثلاً فلان آقای فروشنده دارد آب توی شیر می‌ریزد، یک مرتبه سکته می‌کند ، مرگ که خبر نمی‌کند و این‌ها غفلت است.
امیر مؤمنان حضرت علی علیه‌السلام در نامه‌ای به یکی از صحابه خویش می‌نویسد : “فتدارک مابقی من عمرک ولا تقل غدا بعد غد فانما هلک من کان قبلک با قامتهم علی الامانی و التسویف حتی اقامهم امرالله بغته و هم غافلون فنقلوا علی اعوادهم الی قبورهم المظلمه الضیقه و قد اسلمهم الا و لا دوا الاهرن"‌ (5) یعنی “پس باقیمانده عمرت را دریاب و نگو فردا بعد از فردا (چنین خواهم نمود) همانا انسان‌های قبل از تو به خاطر آرزوها و به تأخیر انداختن‌ها هلاک شدند تا ناگهان امر خداوند (یعنی مرگشان) فرا رسید و آن‌ها غافل بودند، پس بر روی چوب‌هایشان (تابوت‌هایشان) به سوی قبرهای تاریک و تنگ خود منتقل شدند و فرزندان و خویشاوندانشان آن‌ها را تسلیم (گور) نمودند”
وَ هَبْ لِی جُرْمِی فِیهِ یَا إِلَهَ الْعَالَمِینَ وَ اعْفُ عَنِّی یَا عَافِیاً عَنِ الْمُجْرِمِینَ
خدایا در این ماه رمضان مرا ببخش ای خدایی که از گنه‌کاران می‌گذری
پی نوشت ها :
1- الکافی ،ج 4 ، ص 87
2- عوالی اللآلی ج 1، ص 263 و حدیث 53
3- الفقیه، ج 4، ص 15
4- ترجمه‌المراقبات ، ص 210
5- اصول کافی، ج 4، ص 87

توصیه های حضرت امام خمینی(ره) در مورد ماه مبارک رمضان :
امام خمینی(ره) درباره ماه مبارک رمضان توصیه‌هایی را خطاب به روزه‌داران داشته و فرمودند: مبادا در ماه مبارک رمضان، از شما غیبتى، تهمتى و خلاصه گناهى سر بزند و در محضر ربوبى، با نعم الهى و در مهمان سراى بارى تعالى، آلوده به معاصى باشید! شما اقلاً، به آداب اولیه‏ روزه عمل کنید و همان ‏طورى که شکم خود را از خوردن و آشامیدن نگه مى‌‏دارید، چشم و گوش و زبان را هم از معاصى باز دارید … اگر با پایان یافتن ماه مبارک رمضان، در اعمال و کردار شما هیچ گونه تغییرى پدید نیامد و راه و روش شما با قبل از ماه صیام فرقى نکرد، معلوم مى‌شود روزه‏‌اى که از شما خواسته‏‌اند، محقق نشده است
توصیه های مقام معظم رهبری در مورد ماه مبارک رمضان :
” ما در طول سال و در مسیر طولانی حرکت خودمان در چالش با هواهای نفسانی، با گناهان، با فضاهای تاریکی که خودمان به دست خودمان به وجود می‌آوریم، با مشکلاتی مواجه می‌شویم. گاهی انسان برای این که حال دعا پیدا کند، مشکل دارد؛ گاهی برای این که قطره اشکی بفشاند، مشکل دارد؛ چون راه دشوار است، به وسیله خلاف‌ها و گناه‌های خود احاطه می‌شویم؛ اما قطعه ماه رمضان، آن قطعه‌یی است که حرکت در آن قطعه آسان است؛ مثل این است که در این راه دشواری که می‌خواهید به محلی یا به شهری برسید، گاهی مجبورید پیاده راه را طی کنید؛ گاهی مجبورید از آب بگذرید؛
گاهی انسان برای این که حال دعا پیدا کند، مشکل دارد؛ گاهی برای این که قطره اشکی بفشاند، مشکل دارد؛ چون راه دشوار است، به وسیله خلاف‌ها و گناه‌های خود احاطه می‌شویم؛ اما قطعه ماه رمضان، آن قطعه‌یی است که حرکت در آن قطعه آسان است
گاهی مجبورید از باتلاق بگذرید؛ یک جا هم می‌رسید به فرودگاهی که هواپیمای مجهزی آماده است تا شما را بی دردسر و با خیال راحت و پس از طی مسیر طولانی به مقصد برساند. آغاز ماه رمضان، رسیدن به همین فرودگاه است. خدای متعال راه را در ماه رمضان هموار کرده است و فضا را در ماه رمضان، فضای خالی از معارض قرار داده است. این روزه‌یی که شما می‌گیرید، نفس و هواهای نفسانی را به زنجیر می‌کشد؛ این عبادت‌ها، این دعاها، این خشوع‌ها، این ذکرها و این لیلة القدر همان وسایل همواری است که شما را فرسنگ‌ها جلو می‌برد؛ راهی را که در طول سال و در ماه‌های دیگر گاهی یک متر یک متر باید طی کنیم، می‌توانیم اگر همت کنیم و اگر خودمان را برسانیم، در ماه رمضان این راه را فرسنگ فرسنگ طی کنیم؛ لذاست که شما می‌بینید اولیای خدا از مژده رسیدن ماه رمضان خرسند می‌شدند و از فراق ماه رمضان اشک‌هایشان سرازیر می‌شد.”
سیره بهجت العرفا در ماه مهمانی خدا
فرزند آیت‌الله بهجت در باره سیره مرحوم پدرشان بیان کرد: ایشان تدبر در قرآن را در سحرها و بین‌الطلوعین داشت، در ماه رمضان در میان روز هم تدبر در قرآن داشتند، همچنین در شب‌های قدر ادعیه وارده در آن شب‌ها را مراعات می‌کرد و شب‌های قدر را که بیدار می‌ماند قرآن سر می‌گرفت، البته ایشان قرآن سر گرفتن را مخصوص شب قدر نمی‌دانست..ایشان شب‌ها قبل از خواب حدیث کساء را حتما قرائت می‌کردند و همچنین با وضو به بستر خواب می‌رفتند و بعدها که به جهت مشکلات نمی توانستند وضو بگیرند با تیمم می‌خوابیدند و بعضی شب‌هایی را که می‌خواستند احیاء بگیرند یک مقداری استراحت کرده و سپس بلند می‌شدند و می‌فرمودندکه حضرت زهرا(س)، حسنین(ع) را شب زودتر می خواباند تا قبل از نیمه شب برای احیاء بلند شوند.

توصیه حاج آقا مجتبی درباره ختم قرآن در ماه بهار دل‌ها
مرحوم حاج آقا مجتبی تهرانی از اساتید شهر تهران نیز در یکی از سخنرانی‌هایشان پیرامون ماه رمضان به برخی نکات مهم اشاره کرد و بیان داشت: ماه مبارک رمضان به حسب آنچه که اهل معرفت می‌گویند، ماه سلوک إلی‌الله‌تعالی و دار ضیافت‌الله است، این ماه، ماهی است که خداوند با بندگانش سخن گفته است و آن­ها را مورد خطاب قرار داده و مورد عنایت خاصه خودش قرار داده است، لذا ما در روایات بسیار داریم که در ماه مبارک رمضان، به قرائت قرآن سفارش شده است.
درهای آسمان باز است؛ هیچ دعایی به بایگانی نمی‌رود
وی با اشاره به اینکه سنت ائمه در ماه مبارک رمضان ختم قرآن بوده است،‌افزود: یک روایت در وسائل از مُقنع مفید نقل شده که در آن آمده حضرات ائمه در ماه مبارک رمضان 10 ختم قرآن می‌کردند. یعنی هر سه روز، یک ختم قرآن. روایتی است که محدث قمی از مرحوم مجلسی نقل می‌کند که در یک حدیث هست که بعضی از ائمه(ع) در ماه مبارک رمضان، 40 ختم قرآن می­کردند و اگر هر ختم قرآن را ثوابش را به روح مقدس یکی از چهارده معصوم(ع) هدیه کند، ثوابش مضاعف می‌شود. در آن روایت دارد که هر ختم قرآنی که می­ کردند، ثوابش را به یکی از معصومین(ع) هدیه می‌­کردند.
مرحوم حاج آقا مجتبی تهرانی با بیان اینکه تمام درهای آسمان، از شب اول ماه رمضان تا آخرین شب باز می‌شود،‌ خطاب به روزه‌داران چنین توصیه کرد: روایت از علی(ع) دارد: آگاه باشید که درهای آسمان از شب اول ماه مبارک رمضان باز است؛ یعنی تمام حُجُب از ناحیه ربّ برداشته شده است، در این ماه دیگر هیچ حجابی نیست. یعنی از ناحیه خداوند نسبت به بندگانش هیچ حجابی نیست. هیچ دری بسته نیست؛ اصلاً و ابداً، تمام درها باز است… هر تقاضایی! چه مادی و چه معنوی به ربّ می‌ رسد و به هیچ مانعی از آن ناحیه برخورد نمی‌کند، نتیجه آن این است که این تقاضاها در این ماه بی‌جواب نمی‌‌ماند، به تعبیر روز، هیچ دعایی به بایگانی نمی‌رود
بهترین عمل در ماه بهار قرآن به روایت آیت‌الله خوشوقت:
مرحوم آیت‌الله خوشوقت از دیگر اساتید فقید نیز خطاب به مهمانان خدا در ماه مبارک رمضان درمدرسه علمیه حضرت صاحب الأمر(عج) گفت: ماه به این بزرگی، ماه عبادت، ماه توبه، ماه تلاوت قرآن، با همه خوبی‌ها بهترین عمل در آن ترک حرام و ترک گناه است. یعنی این قدر این کار اهمیت دارد. شما سعی کنید این ریاضت را تحمل کنید و در این ماه گناه نکنید، کار دیگر هم نکنید، البته این یک فرض است، آدم نمی شود که کار دیگر نکند اما فرض است. این قدر تقوا اهمیت دارد که اگر شما تقوا را مراعات کردی و فقط خوابیدی جایت ته بهشت است. این قدر مهم است. این بیان پیغمبراکرم است که فرمودند: افضل اعمال در این ماه ترک گناه و ترک عمل حرام است

سیره صاحب تفسیر المیزان

علامه محمدحسین طباطبایی شب‌های ماه رمضان تا صبح بیدار بود، مقداری مطالعه می‌کرد و بقیه را به دعا و قرائت قرآن و نماز مشغول بود.
سیره صاحب فتوای تحریم تنباک

 در شرح احوال عالم ربانی میرزا محمدحسن شیرازی صاحب فتوای تحریم تنباکو بیان شده است: وی بیشتر آیات قرآن را حفظ بود، همچنین دعاهای ماه رمضان را و دعاهایی را که در دیگر اوقات قرائت می‌کرد و زیارت‌هایی را که در حرم امامان می‌خواند و از آنجا که رقیق القلب بود و چشمه‌ اشکش هم جوشان، بسیار می‌گریست .