برخی از ویژگیهای شخصی امام رضا (ع) و رفتارهای ایشان با مردم عبارتند از:
• امام رضا(ع) به اخلاق عالی و ممتاز آراسته بود و بدینسبب دوستی عام و خاص را به خود جلب فرموده بود.
• او شبیهترین مردم به پیامبراکرم(ص) بود. رفتاری پیامبرگونه داشت و حلم و رأفت و احسانش شامل خاص و عام میشد.
• کسی را با عمل و سخن خود نمیآزرد.
• تا حرف مخاطب تمام نمیشد، سخنش را قطع نمیکرد.
• هیچ حاجتمندی را مأیوس باز نمیگرداند.
• در حضور میهمان به پشتی تکیه نمیداد.
• پیش روی کسی پای خود را دراز نمیکرد.
• هرگز به غلامانش دشنام نداد و با آنان مینشست و غذا میخورد.
• شبها کم میخوابید و قرآن میخواند.
• بیشتر اوقات از اول شب تا صبح شبزندهداری میکرد.
• هر سه روز یکبار قرآن را ختم و در آیات آن تفکر میکرد.
• کسی عالمتر و پرهیزکارتر از او نبود.
• در همه وقت ذکر خدا میگفت.
• بسیار روزه میگرفت.
• هر ماه 3روز حتما روزه بود.
• در نهان به ویژه شبهای تاریک، بسیار به مردم احسان میکرد و صدقه میداد.
• کسی که از او تقاضایی داشت، اگر میتوانست بیدرنگ آن را بر میآورد تا مبادا از آن بینیاز گردد و فرصت از دست برود.
• با مردم به نرمی سخن میگفت.
• هیچگاه با سخنش کسی را نمیآزارد.
• امام(ع) در تابستان روی حصیر و در زمستان روی پلاسی مینشست.
• نظافت را در هر حال رعایت میکرد و عطر و بخور بسیار به کار میبرد.
• عادتا جامه ارزان و خشن میپوشید ولی در مجالس و ملاقاتها و پذیراییها لباس فاخر بر تن میکرد.
• غذا را آهسته و اندک میخورد و سفرهاش رنگین نبود.
• قبل از غذا دستها را میشست.
• چون صبح اول وقت نماز میگزارد تا بر آمدن آفتاب در سجده میماند.
• سپس با مردم مینشست و سخن میگفت، یا سوار میشد و بیرون میرفت.
• در هر فرصت مقتضی مردم مسلمان را به وظایف خود آگاه میکرد.
• برای خنثیکردن توطئههای مأمون و اطرافیان او مراقبتی هوشیارانه داشت.
• به طور کلی او دارای شخصیتی یگانه و صفاتی ویژه بود.
• از نظر شیعه امامیه آن حضرت دارای ملکه عصمت که از لوازم امامت است، بود.
• یاسر خادم گوید: امامرضا(ع) حتی در برخورد با غلامان و خادمان خود هرگز حاضر نبود که کرامت انسانی آنان را نادیده بگیرد و چیزی از حقوق آنان فرو گذارد.
• امام به خادمان خود میگفت: اگر که مشغول خوردن طعام هستید و مرا بالای سر خود ایستاده دیدید، مبادا از جای خود برخیزید مگر آنکه از خوردن فارغ شده باشید.
• گاهی امام خادمش را صدا میزد، به او میگفتند مشغول خوردن غذاست. امام میفرمود بگذارید غذایش تمام شود.
منبع: نگاهی به شیوه زندگی و سلوک دینی امامرضا(ع)، نویسنده : دکتر مرضیه محمدزاده