اللهمّ اهْدِنی فیهِ لِصالِحِ الأعْمالِ- هدایت به اعمال صالحه
انسان، عاقل و مختار است،(اِنّا هَديناهُ السَّبيل اِمّا شاکراً و اِمّا کفوراً، انسان/3) ولی بدون هدایت، عاجز است. چرا؟ چون عقل بشر نسبت به حقایق ناچیز است، پس نیاز به هدایت دارد.
انواع هدایت: تکوینی، تشریعی.
هدایت تکوینی همان پیامبر درون(عقل) و هدایت تشریعی، پیامبر برون(شرع) برای همه انسان هاست، ولی همه انسان ها از آن استفاده نمی کنند؛ (وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولًا، إسراء/15)عقل به تنهایی برای هدایت عاجز است ولی نیاز به کمک پیامبران را درک می کند و می فهمد؛ پس در همه حال نیاز به هدایت داریم.
اللهمّ اهْدِنی: خدایا هدایتم کن، یعنی خدایا دست مرا در دست اهل بیت و پیامبران بگذار، مرا از وجودشان محروم نکن، مرا در مسیر هدایت آنها قرار بده، و مرا با آنان آشنا کن.
چرا درخواست هدایت به اعمال صالحه می کنیم؟ 1- همه چیز در ترازوی خدا، عمل صالح است. 2- اعمال صالحه موجب نزول برکات شده و خیرات را زیاد می کند و اعمال ناصالح باعث بدبختی و شقاوت انسان می شود. (وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ وَلَكِنْ كَذَّبُوا فَأَخَذْنَاهُمْ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ، اعراف/96)
اعمال صالحه چیست؟ صالح از ریشه صلاح به معنی سالم، شایسته و خوب است و منظور عملی است که صلاحیت اجر را داشته باشد.
از نظر قرآن عملی صالح است که با نیت و انگیزه الهی و لله باشد.
اگر به منافع عمل توجه شود بعید است صالحه باشد، چون ارزش عمل در اسلام همان نیت و انگیزه است که صالح یا ناصالحش می کند.
نجات بخش انسان عمل صالح است.
نشانه های اعمال صالحه: 1- از روی ایمان و اعتقاد انجام شود، اصلا غیرمومن نمی تواند اعمال صالحه انجام دهد. بیش از 50 بار در قرآن جمله «الّذینَ آمنوا و عَملوا الصالحات» آمده است، لذا ایمان و عمل صالح مکمل یکدیگرند و باید با یکدیگر باشند تا تاثیرگذار باشند. (وَالْعَصْرِ، …إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ)، (ثَوَابُ اللَّهِ خَيْرٌ لِمَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا، قصص/80)
2- با شعور و ادراک انجام شود. 3- با نیت خالص و قصد قربت انجام شود.
واقْـضِ لی فیهِ الحَوائِجَ والآمالِ- استجابت دعا
استجابت دعا شروطی دارد: 1- به غیر خدا امید نداشته باشی. 2- از خدا بخواهی، (أدعونی أستجب لکُم)
یا من لا یَحْتاجُ الى التّفْسیر والسؤالِ- شرح و بیان حاجات
نیازی نیست که خدا را در جریان کارهایت بگذاری، برای او شرح دهی؛ چون خدا علاوه بر اعمال، بر آنچه در دل و ذهن ما می گذرد، عالِم است، لذا نمی شود چیزی را از او پنهان کرد، البته این با اعتراف فرق دارد.
یا عالِماً بما فی صُدورِ العالَمین
خداوند از ناگفته ها، حاجات مخلوقات آگاه است، لذا احتیاج به تفسیر و سوال ندارد. (يا مَنْ يُعْطى‏ مَنْ سَئَلَهُ، يا مَنْ يُعْطى‏ مَنْ لَمْ يَسْئَلْهُ)
صَلّ على محمّدٍ وآلهِ الطّاهِرین
حوائج باید تحت اسماء الهی باشند تا جواب مثبت گرفته شود، پیامبر(ص) و آل او از اسماء الهی و مسیر دریافت نعمت هستند. (وَلِلَّهِ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى فَادْعُوهُ بِهَا، اعراف/180)
صلوات دعای مقبول است، لذا پیامبر(ص) فرمودند: وقتی حاجتی می خواهید، بر من صلوات بفرستید، چون کرم خدا بالاتر از آن است که
در میان حاجات یکی را قبول کند و دیگری را رد کند.