باری، در شرایطی که نیازی به ارتباط زنان با مردان نیست، بهتر آن است که بانوان خانواده با هیچ مرد نامحرمی تماس نداشته باشند و «خانه‌محور» باشند. این امر، رجحانی است و هرگز به معنای ممنوعیت قانونی حضور بانوان در جامعه نیست. از دیدگاه اسلامی زنان می‌توانند در صورت نیاز، با رعایت ارزش‌های اسلامی و اخلاقی به عرصه‌های اجتماعی وارد شوند و هیچ منعی از آن نمی‌باشد؛ به عبارت دیگر، حکم بیان شده در روایت، یک توصیة اخلاقی ترجیحی است؛ نه یک حکم قانونی تکلیفی.
۱۰- اصل حضور در اجتماع به هنگام ضرورت
پارة وجود رسول خدا سلام الله علیها ،کامل‌ترین اسوه و الگوی حیا، عفت، عفاف و حجاب است. سخن از فاطمه است؛ فاطمه‌ای که پدرش کانون همة حوادث سیاسی‌ـ اجتماعی آن روزگار بود و او در کنار پدر، چون مادری مهربان، در همة این صحنه‌ها حضوری مستمر داشت. آری فاطمه سلام الله علیها در تمام عمر در صحنه‌های گوناگون اجتماعی حضور داشت؛ چه در دوران کودکی در شرایط طاقت‌فرسای مکه و حصر اقتصادی در شعب ابی‌طالب؛ چه در دوران بعد از هجرت به مدینه و کشاکش جنگ‌های پُرشمار و حوادث بی‌شمار، و چه در خانة علی علیه السلام که محل آمد و شد فراوان اصحاب و یاران خاص رسول بود. حضرت صدیقة طاهره(س) در همة این صحنه‌ها حضور داشت؛ اما با همة این احوال، عفاف و حجاب او در اوج یگانگی و بی‌مثالی بود.
سیرة رفتاری حضرت صدیقة طاهره سلام الله علیها نشان‌دهندة زیباجلوه‌هایی از حضور فعال آن حضرت در عرصة اجتماع می‌باشد؛ برای نمونه‌ایشان هر هفته، روزهای شنبه به سوی مزار شهدای اُحُد می‌شتافت و برای حمزه علیه السلام و دیگر شهدای احد طلب آمرزش و علوّ درجات می‌نمود.
فاطمة زهرا (سلام الله علیها) پس از هجران پدر، حمایت از امامت را وظیفة خویش دانست و در این راه از هیچ فداکاری و جان‌بازی دریغ نکرد و بارها و بارها در عرصة جامعه ظاهر شد و در جمع مردمان، خطبه‌هایی بی‌نظیر ایراد فرمود؛ خطبه‌هایی در اوج فصاحت و بلاغت که فصیحان و بلیغان نام‌آور عرب را به شگفتی و شیفتگی واداشته است.
همان زهرایی که می‌فرماید: «برای زن بهتر آن است که نه او هیچ مردی را ببیند و نه هیچ مردی او را»، آن‌گاه که مصالح کلی جامعة اسلامی را در خطر می‌بیند، به سوی مسجد می‌شتابد و در حضور جمع کثیری از مردان مهاجر و انصار، غاصبان خلافت را به محاکمه می‌کشاند. چنین صحنه‌هایی از سیرة رفتاری آن حضرت، تأییدگر این حقیقت است که فرمودة پیش‌گفتة ایشان یک امر رجحانی است که در شرایط ایده‌آل مصداق می‌یابد.[۲۷]
۱۱- اصل تقسیم کار در خانه
زندگی مشترک علی و فاطمه سلام الله علیهما کامل‌ترین اسوه در مسایل خانوادگی است.آنچه در خانة زهرا سلام الله علیها صورت می‌پذیرفت، جملگی از حکمت بی‌کران الهی الهام گرفته بود. تقسیم کار در این خانة نورانی از علم و حکمت نبوی سرچشمه می‌گرفت: تدبیر کارهای منزل بر عهدة زهرا سلام الله علیها و تدبیر امور بیرون منزل بر دوش علی علیه السلام
آن هنگام که رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم چنین تقسیم کاری را به علی و زهرا سلام الله علیهما پیشنهاد فرمود، فاطمه خوشحالی و رضایت خویش را این‌گونه ابراز نمود: جز خدا کسی نمی‌داند که از این تقسیم کار تا چه اندازه مسرور و خوشحال شدم؛ چراکه رسول خدا مرا از انجام کارهایی که مربوط به مردان است، باز داشت.[۲۸]
طرح پیشنهادی رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم بیش از هر چیز ناظر به استعدادهای طبیعی و تکوینی هر یک از مرد و زن است؛ طرحی که در عرصة وظایف خانوادگی، نه زن‌سالاری را تجویز می‌کند، نه مردسالاری را؛ بلکه دربردارندة تقسیم کاری عادلانه در سایه‌سار ایثار و صمیمیت خانوادگی است.
۱۲- اصل برقراری ارتباط خانواده با مسجد
هم‌جواری خانة حضرت زهرا سلام الله علیها با مسجد و انس تمام اعضای خانواده با مسجد و محراب و نمازگزاردی آن‌ها در مسجد؛ جملگی بر اصل «مسجدمحوری خانواده» تأکید می‌ورزد.
۱۳- اصل همسایه‌مداری
حضرت زهرا سلام الله علیها در دعاهای خویش همسایه‌ها را بر اعضای خانواده مقدم می‌داشت و می‌فرمود: «فرزندم، نخست همسایه و سپس خانه».[۲۹]
امیرالمؤمنین علی علیه السلام اهمیت همسایة خوب را تا بدان پایه می‌دانست که سفارش می‌کرد پیش از تهیة آذوقۀ خانه، از همسایه‌اش پُرس‌وجو شود.[۳۰] برای پیشگیری از اختلاف‌ها و برخوردها، از افراد می‌خواست با بستگانشان همسایه نشوند.[۳۱] آن حضرت، همسایة بد را بزرگ‌ترین خسارت‌ها و سخت‌ترین گرفتاری می‌دانست.[۳۲] رازگویی به همسایه را ممنوع اعلام کرده بود و می‌فرمود:
کسی که همسایه‌اش را بر اسرار خود آگاه سازد، پرده‌های رازش دریده شود.[۳۳]
فایدة خوش همسایگی را «بسیاری همسایگان» و «مددرسانی به همسایگان در دشواری‌ها» می‌دانست.[۳۴]
همسایه را تنها همسایة دیوار به دیوار نمی‌دانست؛ بلکه تا چهل خانه از هر سو را همسایه به شمار می‌آورد.[۳۵]
می‌فرمود: بزرگوار، …همسایه را گرامی می‌دارد.[۳۶] عزیز نشود کسی که همسایگانش را خوار کند.[۳۷]
۱۴- اصل استفاده از لذت‌های روا
استفاده از لذت‌جویی‌های حلال بین همسران، بهره بردن از میوه‌ها و خوراکی‌های لذت‌بخش، همبازی شدن با کودکان، به مسابقه واداشتن فرزندان در عرصه‌هایی مثل کُشتی، شنا، اسب سواری و… مورد تأکید این زوج یگانة تاریخ، علی و فاطمه سلام الله علیهما بود. پدرِ خانوادة فاطمی می‌فرمود:
دین‌باور باید شبانه‌روز خود را به سه بخش تقسیم کند:
زمانی برای نیایش با آفریدگارش؛ وقتی برای فعالیت اقتصادی‌اش؛ فرصتی برای واداشتن نفس به لذت‌هایی که زیبا و حلال است.[۳۸]

صفحات: 1· 2· 3· 4· 5· 6